امروزه حمل‌ونقل ریلی درون‌شهری نقش خود را به عنوان یک مود حمل‌ونقلي ایمن، سریع، ارزان و انبوه بر در کاهش تراکم خودروها، آلودگی‌هاي محیط زیستي، مصرف سوخت و ارتقای کیفیت زندگی اجتماعی، بیش از پیش آشکار ساخته است. برای شهر تهران، سال 1347 در اولین طرح جامع شهری، بحث حمل‌و‌نقل ریلی دیده شد. سال 1350 شهرداری تهران بررسی وضعیت حمل‌ونقل شهری را به شرکت  فرانسوی سوفرتو (Sofrethu- RATP) واگذار کرد. این موسسه بر مبنای اطلاعات و آمار جمع آوری ‌شده و پیش بینی های مربوط به توسعه و رشد تهران، در سال 1353 گزارش جامعی با عنوان «طرح ترافیک و حمل و نقل تهران» ارائه كرد. در این طرح جامع، سیستم «خیابان- مترو» بر اساس ایجاد 7 خط مترو به طول 147 کیلومتر که در قالب توسعه شبکه روزمینی به حومه و یک شبکه کامل اتوبوسرانی به عنوان مکمل مترو و تعدادی پارک سوار در اطراف ایستگاه های مترو و در نهایت یک شبکه بزرگراهی به صورت کمربندی تکمیل می شد، پیشنهاد گردید.

براساس طرح مذکور، در اردیبهشت‌ماه سال 1354 لایحه قانونی تاسیس شرکت راه آهن شهری تهران و حومه از طرف دولت وقت به مجلس ارائه شد که مورد تصویب مجلس شورای ملی و مجلس سنا قرار گرفت . طي اين مصوبه به شهرداری تهران اجازه داده شد به منظور احداث راه آهن شهری و تاسیسات مربوطه و بهره برداری از آن، شرکتی به نام شرکت راه آهن شهری تهران و حومه (مترو) تاسیس نماید. اولین اساسنامه شرکت مترو نیز در تیرماه 1354 به تصویب رسید. در همان سال احداث 4 خط مترو در فاز نخست مورد تصویب شهرداری، انجمن شهر و سازمان برنامه و بودجه قرارگرفت و اجرای آن توسط دولت وقت تاييد شد. سال 1355 قرارداد جدید با همان شرکت  فرانسوی جهت مطالعه، طراحی و نظارت بر ساخت متروی تهران منعقد شد. فعالیت های اجرایی قطعه نخست در اواخر سال 1356 شروع و تا سال 1360 نیز زیر نظر مهندسین مشاور فرانسوی ادامه داشت.

پس از 5 سال وقفه به دليل وقوع جنگ تحميلي عراق عليه ايران، از سال 1365 فعالیت شرکت راه آهن شهری تهران و حومه بر مبنای همان طرح سوفرتو (ساخت دو خط درون شهری (شمال- جنوبی و شرقی - غربی) و یک خط برون شهری به شهر کرج (خارج از شبکه پیشنهادی) باتوجه به مصوبه دولت مبنی بر ایجاد مترو براي اتصال به شهرهای اقماری) آغاز شد و اين روند ساخت و ساز شبكه خطوط مترو تا به امروز همچنان ادامه داشته است.

متروی تهران و حومه (تهران -کرج) در دهه‌های 70 و 80 خورشیدی، شامل 5 خط بود. در سال 1385 شهرداری تهران با همکاری شرکت مهندسین مشاور سیسترا (بین‌المللی) طرح جدید ریلی تهران و حومه را تصویب نمود. بر این اساس ساخت خطوط 7 و 6 متروی تهران آغاز شد و تاکنون ادامه دارد و بخشی هم از خطوط در حال بهره‌برداری هستند.

در سال 1398 بازنگری طرح جامع ریلی تهران برای افق 1420 مشتمل بر 11 خط درون‌شهری و ایجاد 2 خط سریع‌السیر (اکسپرس) تصویب گردید. بر اساس این طرح، علاوه بر تکمیل اجزای شبکه ریلی موجود با هدف بهینه‌سازی آن، خطوط دیگری از جمله چهار خط مترو درون‌شهری (خط 8 به طول حدودا 37 کیلومتر، خط 9 به طول تقریبی 46 کیلومتر، خط 10 به طول حدودا 41 کیلومتر و خط 11 به طول تقریبی 28 کیلومتر) به همراه توسعه و ارتقای خطوط حومه‌ای (شامل خطوط تهران به هشتگرد، پرند، پیشوا و رودهن) و ایجاد دو خط سریع‌السیر (اکسپرس A از صادقیه به میدان راه‌آهن و برای اتصال خطوط حومه‌ای هشتگرد تا پیشوا و اکسپرس B از آزادگان به بیمارستان لواسانی و برای اتصال خطوط حومه‌ای پرند تا پردیس) احداث می‌گردد. اولویت در اجرای مراحل، بخش‌ها و قطعات مختلف این طرح، پوشش مراکز جمعیتی دارای خلاء حمل و نقل ریلی و ایجاد ارتباط موثر بین خطوط است.

نقشه خطوط متروی تهران

مشخصات عمومی متروی تهران

شبكه خطوط مترو تهران امروز با بيش از 240 كيلومتر مسير و 141 ايستگاه يكي از امكانات موثر در خدمت‌رساني به مردم شريف پايتخت است. اين شبكه با اضافه شدن ماموريت‌هاي جديد در طرح جامع حمل و نقل ريلي پايتخت (مصوب 1398) تا سقف 537 كيلومتر ادامه خواهد يافت تا پايتخت كشورمان به لحاظ بهره‌مندي از حمل‌ونقل ريلي زيرزميني، به آنچه نياز دارد برسد. 

پروژه‌های مهندسین مشاور جامع بهرو با شرکت متروی تهران

مهندسین مشاور جامع بهرو افتخار همکاری به عنوان مشاور کارفرما را با شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو) به شرح زیر داشته است:

• خط 10 متروی تهران
• خط 7 متروی تهران
• خط 6 متروی تهران
• خط 5 متروی تهران (تهران_کرج)
• خط 4 متروی تهران
• خط 3 متروی تهران